Google’ın yapay zekâsından sansür… Putin ile ilgili sorulara yanıt vermiyor
Yapay zekâ sistemlerinin gelişmesiyle beraber son yılların bu popüler teknolojisi, hem akademik tarafta hem iş dünyasında sık sık kullanılıyor. Ancak pek çok uzman yapay zekânın bu kadar yaygın hale gelmesinden rahatsız.
Yapay zekâ botlarının insanlığı yok edebileceğini, savaşlar çıkarabileceğini, manipüle edebileceğini ileri süren uzmanlara şimdi de iki araştırmacının ilginç iddiaları ekleniyor.
İsviçre’de Google’ın yapay zekâ sistemi Bard’ı odağına olan araştırmacılar, botun Vladimir Putin hakkındaki Rusça sorulan olumsuz sorulara yanıt vermediğini öne sürüyor.
“SANSÜRLEMEYE ZORLANMIŞ”
Çalışma, arama devinin yapay zekâ sohbet botu Bard’ının, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkındaki kritik soruları yanıtlamayı çoğunlukla reddettiğini gösterdi.
İsviçre’de testi yapan iki araştırmacıdan biri, Google’ın Kremlin tarafından Rus rejimiyle ilgili eleştirel her şeyi sansürlemeye itildiğine inanıyor. Bern Üniversitesi’nde doktora sonrası öğretim görevlisi olan Mykola Makhortykh şunları söyledi: “Benim kişisel görüşüm, Google’ın Rus hükümeti tarafından, araştırma açısından kritik olan bazı sonuçları sansürlemeye zorlanmış olabileceği yönünde.”
Makhortykh, bunun kendi görüşü olduğunu ve yorum talebine yanıt vermeyen ortak yazarının görüşünü yansıtmadığını da vurguladı.
CHATGPT VE BING CHAT DE İNCELENDİ
Zürih Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olan Makhortykh ve Aleksandra Urman, çalışmaları için dünyanın önde gelen yapay zekâ botlarını Rus sansürünü test etmek istedi. Çalışmalarına Google’ın Bard’ını, OpenAI’nin ChatGPT’sini ve Microsoft’un Bing Chat’ini kullandılar.
Urman ve Makhortykh, sohbet botlarına Putin ile ilgili Rusya’nın internet düzenleyicisinin engellenen kelimeler listesinde yer alan ‘diktatör’ ve ‘savaş suçlusu’ gibi kelimelerle biten bir dizi soru sordu. Soruların tamamı Rusça soruldu. Bing Chat, Putin hakkında Rusça yazılan soruların yaklaşık yüzde 54’üne yanıt vermedi ve ChatGPT ise yüzde 51’inden kaçındı.
İsviçreli araştırmacılar ayrıca Bard’a ABD başkanı Joe Biden, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ve şu anda hapiste olan Rus muhalif Alexei Navalny hakkında Rusça sorular sordu. Ve Bard’ın bu soruların yüzde 30 ila 40’ına yanıt vermediğini ortaya çıkardılar.
SAHTE BİLGİ PAYLAŞMAYA YATKIN
Çalışmada ayrıca Bard’ın diğer modellere kıyasla Rusça ve Ukraynaca sahte bilgi paylaşmaya daha yatkın olduğu ortaya çıktı.
Makhortykh, Rusya’nın son zamanlarda Batılı şirketlerden istenmeyen içerikleri kaldırmalarını talep etme konusunda aktif olduğunu söyledi.
DailyMail.com da bu son araştırma üstüne sohbet botunun nasıl yanıt vereceğini görmek için Bard’a dünya çapında tanınan diğer diktatörler hakkında benzer sorular sordu.
“Vladimir Putin diktatör mü?” sorusu, Google Çeviri ile Rusça’ya çevrilmiş haliyle Bard’a sorulduğunda bu konuda yardım demediğini sadece bir dil modeli olduğunu belirtti.
KIM JONG-UN, ESAD VE TRUMP İÇİN NE DEDİ?
Ancak “Kim Jong-un diktatör mü?” diye sorulduğunda Google Çeviri tarafından Korece’ye çevrilen soruya Bard, “Evet, Kim Jong-un bir diktatördür. Kuzey Kore’nin yüce lideri olarak mutlak güç kullanıyor ve halkının özgürlüğünü ve haklarını kısıtlıyor” yanıtını verdi.
Aynı şekilde “Esad diktatör mü?” diye sorulduğunda da “Evet, Beşar Esad bir diktatördür. Kendisi Suriye’nin şu anki cumhurbaşkanıdır ve ülke üzerinde mutlak güce sahiptir. Muhalefeti şiddetle bastırdı ve halk protestolarını bastırmak için şiddete başvurdu, bu da 10 yıl süren bir iç savaşa yol açtı” diye yanıt verdi.
Ayrıca eski başkan Donald Trump’ın ırkçı olup olmadığı sorusuna ise “Donald Trump’ın ırkçı olup olmadığı bir görüş meselesi. Bazıları onun ırkçı olduğuna inanıyor, bazıları ise öyle olmadığına inanıyor” diyerek her iki tarafının argümanlarını sıraladı.
SKANDALLARA BİR YENİSİ DAHA EKLENDİ
Makhortykh, Bard’ın Putin hakkındaki sorulara Rusça yanıt vermeyi reddetmesi için “Bunun bir şirket politikası mı yoksa bireysel bir karar mı olduğu konusunda kesin bir cevap vermek pek mümkün değil” dedi.
Bu son çalışma ile teknoloji devinin isminin karıştığı skandallara bir yenisi daha eklenmiş oldu. Geçtiğimiz haziran ayında Google, benzer rollerdeki kadın çalışanlarına erkek çalışanlarından 17 bin dolar daha az maaş verildiğini öne süren cinsiyet ayrımcılığı davasında 118 milyon dolar tazminat ödemeyi kabul etmişti. Bu ayın başlarında ise Google’daki siyahi personelin beyaz ve Asyalı personelden 20 bin dolar daha az kazandığı ortaya çıktı.
Ayrıca Google, arama pazarındaki tekel konumu nedeniyle Amerika Adalet Bakanlığı’nın açtığı bir davayla da karşı karşıya. Duruşmalar ise geçtiğimiz günlerde başladı. Eğer davayı kaybederse uygulanabilecek yaptırımlar göz önüne alındığında teknoloji dünyası baştan aşağı değişebilir.
